Sütün faydaları

Doğduğumuz günden itibaren ömrümüzün sonuna kadar tüketebileceğimiz en temel gıda maddesi süttür. Vücudumuz için önemli olduğunu bildiğimiz bu içecekle ilgili her gün daha başka yepyeni bilgiler ediniyoruz. Kendisi başlı başına bir mucize olmasının yanı sıra sütten üretilen yoğurt, peynir, kefir, ayran gibi yiyeceklerin de artık insan vücudu için vazgeçilmez olduğunu biliyoruz. İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Ayça Kaya, en değerli vitamin kaynaklarından sütün faydalarına dikkat çekiyor.

EN DEĞERLİ VİTAMİN KAYNAĞI 

Beslenmemizin üç temel ası olan yağ, karbonhidrat ve proteini birlikte ve yeterli dozda içeren en kıymetli yiyeceklerin başında süt gelir. Bununla birlikte çok yararlı mineraller olan kalsiyum, fosfor ve magnezyum açısından çok zengin. Aynı zamanda B2, B12, C, D, K ve A vitaminlerinin de en değerli kaynaklarından biridir ve aslında sütün % 87’e yakını sudur. Yani sütün içindeki bütün maddeler organizmanın sağlıklı yaşaması için yeterlidir.

1 su bardağı süt içtiğimizde ortalama vücudumuza 8 gram karbonhidrat, 13 gram karbonhidrat, 8 gram yağ, 290 mg kalsiyum, su, Vit A, B2,  B12,  D, E, K, elektrolitler (Na, K)  girer. Bu sütün ortalama kalorisi 150 civarıdır.
GÜNDE EN AZ 2 BARDAK SÜT

Ulusal süt ve süt ürünlerinin yayınladığı Türkiye’ye özgü beslenme rehberinde yetişkin bireylerin 2-3 porsiyon (200-600 mlt), çocuklar, gebeler, süt veren anneler ve menopoz sonrasındaki kadınların ise 3-4 porsiyon (600-800 mlt) günlük süt tüketmeleri önerilir.

Süt proteinlerinin bitkisel proteinlere göre kalitesi daha yüksektir. İnsan vücudu süt proteinini daha iyi kullanır. Özellikle büyüme gelişme çağındaki çocuklarda kemiklerin ve doku proteinlerinin gelişmesine yarar sağladığı biliniyor. Vücuttaki yaraların iyileşmesi ve iltihaplarından arınmasında da protein içeriğinin çok büyük etkisi var. Ayrıca, büyüme hormonu uykuda salgılandığından  çocukların özellikle yatmadan önce süt içmesini öneriyorum, böylece kas ve kemik gelişim daha iyi olur.
ZAYIFLAMAK İSTİYORSANIZ SÜT İÇİN

Yine son zamanlarda kalsiyum ile ilgili yapılan araştırmalarda kalsiyumun zayıflamaya yardımcı olduğu ile ilgili de kanıtlar var. Yapılan bir araştırmada yüksek kalsiyum içerikli düşük kalorili diyetle, düşük kalsiyum içeren düşük kalorili diyet deneklere uygulandığında yüksek kalsiyum gurubunun daha fazla zayıfladığı gösterilmiş. Özellikle ağırlık kaybının daha çok yağ kitlesinden ve bel çevresinden olması da önemli. Kalsiyumun bu şekilde zayıflamayı kolaylaştırıcı etkisinin vücudumuz tarafından sentezlenen kalsitiriol denen hormon düzeyini dengelemesi ve vücudumuzdaki yağların depolanmasının azaltması şeklinde açıklanır.  

Özellikle az yağlı süt ürünleri kullanımı ile bu etki artmaktadır çünkü sütün yağı azaltılırken kalsiyum oranı değişmez. Dolayısıyla daha az kalori almak mümkün. Orta dereceli kalori kısıtlaması yapılan, az yağlı bir diyetin uygulandığı kişiye özel beslenme programında, günde 3 bardak süt tüketimi yeterli olur. Sütün içindeki kalsiyumun zayıflamayı artırıcı etkisi diğer süt ürünlerinden bir miktar fazladır. Ancak süt yerine yoğurt, ayran, peynir tüketildiğinde de yağ yakımı hızlanır, kişilerde daha fazla doygunluk hissi oluşur. 

Sütün içindeki karbonhidrat yani enerji kaynağı da içindeki laktoz dediğimiz süt şekerinden gelir. Sütün yanında hiçbir besin maddesi tüketilmese bile sütün içindeki laktoz nedeni ile gerekli enerji sağlanır. Sütün aynı zamanda protein içeriği yüksek olduğu için sütün içindeki şeker kan şekerini hızlı yükseltmez. Bununla birlikte kan şekerini yükseltme özelliği olan glisemik indeksi yüksek başka gıdalar sütle birlikte kullanıldığında, kan şekerini hızlı yükseltmezler ve kişinin kendini daha tok hissetmesini sağlar. 

Sütün içindeki vitaminler ve CLA’nın, hastalıklara karşı direnci artırdığı ve başta bağırsak kanseri olmak üzere bir çok kansere karşı da koruyucu etkisi olduğu biliniyor. CLA’nın  ayrıca doğal yağ yakıcı olduğu bir gerçek. Norveçli 40.000 kadın üzerinde yapılan bir araştırmada çocukken süt içen ve yetişkin döneminde süt içmeye devam eden kadınlarda meme kanseri olma oranı daha düşük.